Dieetvoeding
Voeding- en dieetadvies op maat, gezond eetgedrag en een gezond gewicht
Dieetvoeding
Voeding- en dieetadvies op maat, gezond eetgedrag en een gezond gewicht
Eetstoornissen
We moeten eten om te leven. We willen eten omdat we er zin in hebben. We eten graag omdat het sociale aspect zorgt voor verbinding en gezelligheid. Lekker eten is ook meestal een essentieel onderdeel van feestvieren.
Maar soms begint eten een te grote plaats in te nemen in je hoofd. Misschien ben je niet helemaal tevreden over je gewicht of hoe je eruitziet. Je begint te letten op wat en hoeveel je eet. Het houdt je bezig. Misschien ga je minder eten, of eet je te veel vanwege het goede gevoel dat het je geeft. Daardoor kan je je gespannen, onzeker, onrustig beginnen voelen. Waardoor je nog meer aandacht gaat besteden aan je voeding. Het wordt je voornaamste focus.
Dat kan leiden tot moeilijkheden op andere vlakken. Op school, op het werk, met familie, partner of vrienden. Het belang van eten in je leven begint de rest van je leven te overschaduwen. Het belemmert je om te doen wat je wilt doen.
Meer info: Saltare vzw - Eetexpert - ANBN
Eetprobleem of eetstoornis?
We spreken van een eetprobleem wanneer de klachten je leven moeilijk maken of beperken, maar je blijft goed genoeg functioneren om daarnaast een goed leven te leiden. Toch bestaan ook hier risico's voor je fysieke en psychische gezondheid.
Een eetprobleem kan uitgroeien tot een eetstoornis wanneer de verstoring van het eetgedrag problematisch wordt en een goed fysiek, psychisch en sociaal functioneren verhindert. Je voelt je zo ongelukkig dat je moeilijkheden krijgt op school of op het werk, dat je sociaal leven fel vermindert,... Deze evolutie gaat langzaam en geleidelijk. Soms zelfs onopgemerkt, tot er ernstige gevolgen opduiken.
Tekenen die kunnen aangeven dat een eetprobleem aan het evolueren is naar een eetstoornis zijn een steeds fanatiekere focus op je eten. Er is steeds meer angst om bij te komen of 'dik' te worden. Gewicht verliezen wordt alsmaar belangrijker. Je eet nog minder, je sport veel, je gaat overgeven of gebruikt laxeermiddelen. Misschien kan je je soms niet houden aan de verplichtingen die je jezelf oplegt rond eten en heb je een eetbui.
Een eetstoornis is een zeer ernstige psychiatrische aandoening. Een normaal leven is niet meer mogelijk. Je krijgt ook lichamelijke klachten. Je hebt professionele hulp nodig. Desnoods is een opname in een gespecialiseerde kliniek noodzakelijk om weer op het juiste pad te geraken. Doorheen de behandeling (al dan niet in het ziekenhuis, maar ook daarna) is begeleiding door een diëtist een must om het probleem goed aan te pakken en permanent onder controle te krijgen en te houden.
Er bestaan verschillende soorten eetstoornissen. De bekendste zijn anorexia nervosa, boulimia nervosa en binge eating disorder (eetbuistoornis).
Anorexia nervosa
Anorexia kenmerkt zich door een obsessieve aandacht voor en controle van je voeding en gewicht. Gepaard daarmee beheerst een nood aan controle over eten en alles daar omheen.
We onderscheiden twee vormen: restrictieve anorexia en gemengde of purgerende anorexia. Restrictief wil zeggen dat er gebruik gemaakt wordt van strikte diëten of zelfs vasten, en overmatig veel sport om het gewicht te verminderen. Bij gemengde/purgerende anorexia grijpt men naar overgeven, laxeermiddelen of klysma's na eetbuien om het voedsel weer kwijt te raken voor het opgenomen wordt.
Boulimia nervosa
Bij boulimia staat het zelfbeeld centraal. Vermeende gebreken aan het eigen lichaam worden uitvergroot en zeer streng beoordeeld. Het gaat dus niet enkel over een focus op eten, er is een diepere, psychische oorzaak. Bovendien zijn er vaak ook gevoelens van wanhoop en van verlies van controle over het eigen eetgedrag. Dat maakt boulimia moeilijk te overwinnen.
Boulimia maakt meer dodelijke slachtoffers dan anorexia, zowel door lichamelijke gevolgen als door zelfdoding. Maar met een goede psychologische behandeling en begeleiding door een diëtist is het zeker mogelijk om het zelfbeeld te herstellen en een goed voedingspatroon te ontwikkelen.
Mensen die lijden aan boulimia willen hun gepercipieerde lichamelijke tekortkomingen tegengaan. De opname van calorieën door te eten willen ze 'compenseren' door na een maaltijd, of zelfs na een kleine snack, het voedsel weer proberen kwijt te raken. Door te braken of met laxeermiddelen (purgerende boulimia), of met strikte diëten, vasten, of overmatig sporten (niet-purgerende boulimia).
Binge eating disorder (eetbuistoornis)
Deze eetstoornis wordt gekenmerkt door eetbuien en dwangmatig overeten. In korte tijd worden grote hoeveelheden gegeten. Tijdens een eetbui hebben mensen het gevoel geen controle te hebben over hoeveel ze eten. Eetbuien kunnen voorkomen wanneer ze geen honger hebben, of blijven voortduren wanneer ze zich reeds verzadigd voelen. Eten gebeurt ook zo snel dat er geen aandacht is voor wat er gegeten wordt, laat staan dat ervan genoten wordt. Vaak wordt er gekozen voor voeding met veel suiker en vet, waardoor tekorten kunnen ontstaan aan andere voedingsstoffen, zelfs bij een normaal lichaamsgewicht of overgewicht. Na een eetbui volgt meestal een depressief gevoel, schuld, schaamte, verdriet, of woede. Sommigen zien een eetbui als falen en straffen zichzelf.
Binge eating disorder (BED) ontstaat vaak in de late tienerjaren of vroege volwassenheid. Deze stoornis komt vaker voor bij mannen dan anorexia of boulimia. Anders dan bij boulimia wordt hier niet gecompenseerd. Mensen die lijden aan deze stoornis hebben vaak overgewicht of obesitas. Wel worden de eetbuien verborgen gehouden. Bij maaltijden samen met anderen worden normale porties gegeten, de eetbuien gebeuren alleen. Deze worden zelfs gepland, er wordt voedsel verstopt voor later.
Checklist
Als je bij jezelf of iemand in je omgeving meerdere van onderstaande signalen opmerkt, gaat het mogelijk over een eetstoornis.
Het is in dat geval aangewezen om een arts te raadplegen.
- Je houdt je gewicht nauwgezet in de gaten en staat meerdere keren per dag op de weegschaal.
- Je bent bezorgd over je gewicht en lichaamsvorm, zelfs bij een normaal of lager dan normaal lichaamsgewicht.
- Veel afvallen in korte tijd (ongeacht je gewicht).
- Trots zijn als je niet eet.
- Je verbergt voor anderen dat je niet of heel weinig eet, je verzint excuses om niet te moeten eten.
- Je gaat overgeven na het eten, en verbergt dit.
- Je gebruikt laxeermiddelen.
- Je verstopt voedsel om het later op te eten.
- Overmatig sporten met als expliciet doel gewicht verliezen.
- Je voelt meteen paniek als je zelfs maar een klein beetje bent aangekomen.
- Je hebt eetbuien waarin je meer eet dan tijdens een normale maaltijd.
- Je gebruikt voedingssupplementen of kruiden die bedoeld zijn voor gewichtsverlies.
- Je gewicht en afvallen beheerst je gedachten de hele dag door.
